De singer/songwriters van Sommerhus verlieten in juni tijdelijk hun hometown Rotterdam voor een tourtje in het mooie Afrika. De eindbestemming was Zuid-Afrika en Swaziland, waar zij een aantal optredens gaven. In dit tweede en laatste deel van hun tourverslag vertellen ze over hun voorbereidingen en ervaringen…
Woensdag 4 juni
We weten niet goed wat te verwachten van ons optreden in The Odd Cafe. Toen wij ons een paar dagen geleden kwamen voorstellen gedroeg Christine, de eigenaresse, zich vreemd. We werden afgewimpeld met de opmerking dat we het maar met Des moesten regelen en dat zij er verder niets mee te maken had. Later blijkt dat de politie twee weken ervoor flink heeft huisgehouden in de wijk. Er zouden ’s avonds te veel jongeren op straat rondhangen en het zou te onrustig zijn. Onzin volgens Des en Christine, het gaat al jaren goed met livemuziek op de terrassen. In plaats dat de politie echte problemen aanpakt, vallen ze de horecaondernemers lastig en delen ze verkeersboetes uit. Live muziek zonder vergunning kan dus bestraft worden. Christine gedroeg zich bij onze eerste ontmoeting zo afstandelijk, bekent zij nu, omdat er iemand in het café zat waarvan ze bang was dat hij haar bij de politie zou verlinken.
We besluiten samen toch te gaan spelen, maar binnen zodat het vanaf de straat niet te zien of te horen is. We loodsen snel de instrumenten naar binnen en spelen een intieme, onversterkte set voor een man of vijftien. Des verontschuldigt zich herhaaldelijk voor de vreemde gang van zaken maar dat wuiven we weg: het heeft wel iets, illegaal optreden in Johannesburg. Bij een volgende tour spelen we gewoon op het terras, spreken we af. Er wordt ons weer gevraagd of we dit keer op internetradio willen spelen in een programma over creatievelingen en hun drijfveren. De Green Room studio zit vlak naast The Odd Cafe, maar helaas moeten we ook dit aanbod afslaan wegens tijdsgebrek. Volgende keer blijven we langer.
Donderdag 5 juni
Overdag krijgen we van Jason, een flamboyante collega van Des, een rondrit door Johannesburg in zijn roomwitte jaren zestig Ford met rode bekleding. Hij noemt deze bak Ophelia. Johannesburg is een prachtige, heuvelachtige stad met een bijzondere mix van koloniale en moderne architectuur. We rijden door in verval geraakte wijken waar de rijke (lees blanke) bevolking is weggetrokken na het afschaffen van de Apartheid, maar ook door een wijk als Maboneng waar lokale ondernemers en de bewoners zelf het initiatief hebben genomen om de boel op te knappen. We sluiten af met een glas wijn op Jasons dakterras met uitzicht over het centrum.
’s Avonds staat ons laatste optreden in Johannesburg op het programma. We spelen in The Lighthouse, een café waar biologisch eten wordt geserveerd en allerlei culturele uitingen en cursussen plaatsvinden. The Lighthouse is het enige gebouw aan 7th Street met een eerste verdieping: een glazen uitbouw met uitzicht op de straat. Tegen de tijd dat we gaan optreden is het kwik flink gedaald. Overdag is het in de winter nog boven de twintig graden maar na zonsondergang daalt de temperatuur al snel tot rond het vriespunt. The Lighthouse heeft geen verwarming en de warmte verdwijnt snel door het enkele glas. Het publiek houdt de jas aan maar Vera staat te klappertanden op het podium. Gelukkig waarderen ook hier de mensen onze liedjes en verkopen we een mooi stapeltje cd’s.
Zaterdag 7 juni
We zijn gisteren opgehaald bij Johannesburg Airport door Paul, een chauffeur van de NGO waar Ben voor werkt. Bij onze neef waren de voorbereidingen al in volle gang. Het huiskamerconcert in Mbabane is de afgelopen maanden uitgegroeid tot een heus tuinfestival. Drie bands zullen spelen en er wordt gerekend op zo’n negentig gasten.
Er is een podium gebouwd in de tuin door Bens landlord Julian. Bruce, een blanke lokale muzikant van Zimbabwaanse afkomst, stelt zijn PA ter beschikking. Hij zal zelf het festival openen met de Mbuluzi Blues Band, gespecialiseerd in blues- en J.J. Cale covers. Als tweede speelt Rowan, een jonge singer-songwriter met zeer volwassen stem uit Colorado (VS). De sfeer is fantastisch: mooi weer, prachtig uitzicht, lekker eten en mooie muziek. We spelen een set van veertig minuten en vallen in de smaak. Mensen snakken naar meer cultuur in Mbabane en bedanken ons voor het optreden en Ben voor het festival. ‘s Avonds spelen we binnen bij de open haard nog een paar liedjes voor een select gezelschap.
Dinsdag 10 juni
We hebben ’s morgens een ontmoeting met Sibusiso en JohnPhillip, twee muzikanten uit Mbabane. We zijn met hen in contact gekomen via Emily van de Alliance Française in Mbabane. Zij had er lucht van gekregen dat wij in het land waren, wilde ons graag uitnodigen voor een optreden en vroeg of wij het leuk vonden lokale musici te ontmoeten. Dat leek ons vanzelfsprekend een erg leuk idee. Sibisiso is een singer-songwriter die graag de muziekscene in Mbabane wil verenigen. Er zijn nauwelijks plekken waar muzikanten bij elkaar kunnen komen, vertelt hij. JohnPhillip is bassist en houdt zich onder andere bezig met het organiseren van workshops. Hij kan zijn ogen niet van de contrabas afhouden en ik geef hem een kort strijklesje. Het zijn beiden heren met de ambitie om van muziek te leven en ze zijn erg benieuwd naar het bestaan als muzikant in Nederland. We vertellen over onze ervaringen: de cd’s die we met Vera en Sommerhus hebben uitgebracht, het opzetten van deze tour en dat het vooral van belang is zelf een duidelijk doel voor ogen te hebben. Van Ben horen we later dat men hier vaak zegt: “We moeten wat gaan organiseren..,” maar dat het meestal bij die uitspraak blijft. We gaan muziek maken en besluiten allemaal een eigen nummer in de groep te gooien en met deze liedjes het optreden in de Alliance Française af te sluiten.
We waren van plan te proberen ter plekke huiskamerconcerten te regelen. Los van het feit dat ons verblijf daarvoor veel te kort was, bleken mensen het ook een vreemd concept te vinden. Het sociale leven vindt buitenshuis plaats en de mensen die we vanuit Nederland en ter plekke polsten vonden het een leuk idee, maar tot een boeking kwam het niet. Na meerdere gesprekken over het onderwerp hoorden we van één iemand die dan weer iemand kent die zo nu en dan klassieke huiskamerconcerten organiseert. Voor deze tour is het te laat deze persoon te benaderen, maar voor een volgende tour gaan we zeker proberen met hem in contact te komen.
Maar we zien toch een mogelijkheid om voor mensen in de huiskamer te spelen. Op dinsdagavond wordt er geregeld een yogaklas georganiseerd door vrienden van Ben waarna er traditioneel gezamenlijk gegeten en gedronken wordt. Wij zagen onze kans schoon en stelden voor een klein concertje te geven na de yogasessie. Het pakt goed uit, de mensen zijn verwonderd over het intieme karakter van een onversterkt concert. Na het optreden spreken we een Amerikaanse onderwijzer die ons graag had laten optreden op zijn school. Ook dat onthouden we voor een volgend bezoek.
Donderdag 12 juni
Vandaag, onze laatste dag in Mbabane, treden we weer op in de Alliance Française. Ons optreden zal fungeren als pilot voor een reeks concerten die Emily daar vanaf september wil organiseren. Sibusiso en JohnPhillip zullen allebei een set spelen dan volgen wij en sluiten we met zijn allen af. De kans om de gezamenlijke liedjes nog even op te halen valt in het water omdat de helft van het PA pas een half uur voor aanvang arriveert. Swazi-time noemt men dat hier. Ook de toestroom van publiek komt langzaam op gang, maar tegen de tijd dat we beginnen zijn er toch ruim vijftig man aanwezig. Het is een gemêleerd gezelschap, Sibusiso en JohnPhillip hebben flink wat volk op de been gebracht, de Alliance Française heeft zijn best gedaan en er komen mensen kijken die we in de afgelopen week hebben ontmoet. Voor het optreden doen we een interview met de Swazi Times, een landelijk dagblad. Terug in Nederland blijkt er ook nog een dagblad over ons geschreven te hebben.
Bij zijn set begeleidt Sibusiso zichzelf op gitaar. Hij zingt over zijn jeugd op het platteland en zijn kortgeleden overleden moeder. JohnPhillip vraagt voor het optreden of hij een nummer op de contrabas mag spelen maar laat deze zijn hele optreden niet meer los. Hij speelt zelfgeschreven jazznummers, begeleid door een drummer en een muzikant die wonderbaarlijke klanken uit een stuk PVC buis tovert. Het publiek reageert enthousiast en trots op de optredens van de locale musici. Ook onze muziek wordt goed ontvangen, er wordt gedanst en de nummers die we met Sibusiso en JohnPhillip spelen krijgen een luid applaus. Na het optreden besluiten we in overleg met Emily de entreegelden na aftrek van de kosten te verdelen over de Swazilandse muzikanten. Onze cd’s vinden gretig aftrek en er wordt ons veel gevraagd of we terug komen. “Graag!” is steeds ons antwoord. We zijn een stuk wijzer en hebben er een flink aantal contacten en ideeën voor optreedplekken bij. En dan zit de tour er op. Morgen vertrekken we alweer richting Nederland.
Zuid-Afrika en Swaziland hebben grote indruk op ons gemaakt en ook al was ons verblijf veel te kort, het was lang genoeg om zeker te weten dat we er terug moeten keren, maar dan minstens twee maanden.
Lees hier het eerste deel van dit tourverslag. Voor meer informatie over Sommerhus bezoek je hun website.
Deze tour werd mede gefinancierd door Popunie Music Export Rotterdam.