Columns voor de Popunie, twee jaar schrijven over mastering

De afgelopen twee jaar heb ik maandelijks columns geschreven over mastering. Columns om een verhelderend licht over het vak en het vakjargon te laten schijnen. Als ik op mijn telefoon kijk dan zie ik bij de notities nog talloze onderwerpen staan die ik in een column zou kunnen belichten. Dus neen, dit is niet de aankondiging van mijn afscheid als mastercolumnist voor de Popunie.

Sterker nog, gezien de indrukwekkende lijst met nog niet besproken onderwerpen en de immer voortdurende onduidelijkheden die er over mastering bestaan, zijn meer columns niet meer dan logisch.

Een aantal van de prominente onderwerpen die de afgelopen twee jaren voorbijkwamen gingen over loudness en dan met name de zinloosheid van de loudness war die vanaf halverwege de jaren 90 tot het eerste decennium van deze eeuw het muzikale landschap behoorlijk heeft omgeploegd.

Ook de beschouwende kant van het vak mastering heb ik proberen te belichten. Zo is onze consumptie van muziek behoorlijk veranderd in de loop van de afgelopen decennia en heb ik de noodzaak van mastering als laatste (en beschouwende) stap in het productieproces beschreven.

Nu ik het er zo over heb; mastering als beschouwende stap maakt dat we mastering ook meer als een kunstvorm kunnen gaan zien. “Mastering & Art”, ik voel alweer een nieuwe column aankomen. Naast “Mastering & Art” zijn er nog talloze onderwerpen die erom vragen belicht te worden in een column. Denk bijvoorbeeld aan de noodzaak van een plaat (beschouwend) of de vraag waarom ik nou juist vintage hi-fi versterkers gebruik om mijn afluistering aan te sturen (technisch).

Ik zou er wat humor in kunnen gooien. Tijdens het opruimen van mijn telefoonnotities kwam ik een prachtterm tegen. Een term die zomaar eens de naam van mijn volgende studio zou kunnen zijn, hoewel ik niet zeker ben of ik veel nieuwe klanten zou krijgen zodra ik “Clueless Mastering, mastering without a clue” op de gevel van mijn studio zou zetten. Of misschien juist wel, ik denk er nog even over na.

Mastering, wat een mooi vak is het toch. Als masteringtechnicus draag je min of meer de eindverantwoordelijkheid voor een plaat. De masteraar bepaalt met welke klankkleur en impact een plaat de wijde wereld ingeslingerd wordt. Wordt een plaat goed ontvangen dan is dat mede te danken aan de tijdens de mastersessie geleverde inspanningen om het album of de ep zo goed mogelijk te laten klinken!

Tuurlijk, mastering is ook een technisch vak. Mooie spulletjes (gear, knopjes, speakers) vliegen je om de oren en in de computer gebeurt ook van alles (plug-in processing, editing, ducking, fluffing etc.). Maar mastering draait toch vooral om jou, de luisteraar. Muziek kun je met duizend woorden beschrijven maar laten we toch vooral onze oren aan het werk zetten en eens goed gaan luisteren. Luisteren naar muziek die je raakt, in je hart en in je ziel. Daar gaat het om.

Dus op naar meer. Meer columns, meer interessante onderwerpen, meer beschouwingen en bovenal méér mastering!

Renzo (Masterenzo) is een Rotterdamse masteraar. Hij heeft onder meer gewerkt voor Gery Mendes (GMB), The Legendary Orchestra Of Love en Bart Voncken. Nóg meer info over mastering is te vinden op zijn website.

Interview: Neda Boin

Hoe het begon. Het is geen bijzondere ochtend voor Neda Boin. Plots lijkt het alsof iemand een touw om haar middel doet en haar meetrekt naar de piano. Op gevoel begint ze te spelen en te zingen en binnen een half uur vloeit het nummer Let Me Remember I Am One With God uit haar. Het ‘ritueel’ herhaalt zich twee weken lang en in die tijd ontstaan 15 nummers van haar prijswinnende album The Light Has Come.

De zon schijnt volop op het terras van Hotel New York. Prachtig weer voor een interview. Neda Boin straalt ervan. Of liever: ze straalt altijd. Van oor tot oor. Sinds haar eerste ervaringen met spiritualiteit gaat dat vanzelf. Ze praat er, tussen de langs varende schepen door, gedreven en overtuigend over, maar nooit opdringerig. Haar liefde voor Liefde, de hang naar het ongrijpbare zit Neda niet in het bloed. Alleen haar Iraanse moeder hield zich er af en toe mee bezig, haar Nederlandse vader moest er aanvankelijk niets van hebben. Desondanks overkwam het haar en het laat haar niet meer los.

We gaan het natuurlijk ook over muziek hebben. Waar komt die liefde vandaan?
“Volgens mij kon ik eerder zingen dan praten. Mijn moeder is eerste violist in het Gelders Orkest en ik ging mee naar de repetities. Dat fascineerde me. Hoe klein ik ook was, ik wist dat ik wilde zingen. Toch begon ik met viool spelen, klassieke muziek. Ik was een jaar of vier. Maar op een bepaald moment ging ik de noten die ik zag zingen in plaats van spelen.

Op mijn achtste mocht ik op musical-les en twee jaar later richtte ik me puur op het zingen. Mijn vader draaide thuis Joe Cocker en James Taylor, mijn broers voedden mij op met hiphop en rap en zelf luisterde ik vroeger vaak naar Alicia Keys en vooral Destiny’s Child. Een gevarieerde muzikale opvoeding dus”.

Is de liefde voor zingen nooit gestopt?
“Nooit helemaal, maar wel een klein beetje. Want op het conservatorium verloor ik een beetje de lol in het zingen. Ik zat iets te veel in een keurslijf en mijn gevoel, de basis van alles wat ik doe, raakte wat op de achtergrond. Ik stuitte op ‘stembevrijding’, een manier van het gebruiken van je stem, waarin je contact maakt met alles wat er in je leeft en hier geluid aan geeft. Niets wordt meer weggestopt, alles krijgt ruimte om er te zijn.

Binnen no time gaf stembevrijding mij een manier om ook binnen het curriculum van het conservatorium in verbinding met mijn hart te blijven. Dit is denk ik ook precies waarom ik bij The Voice of Holland, waarvoor ik een jaar later werd gevraagd, mezelf niet verloor; door mijn achtergrond in stembevrijding kon ik in contact blijven met mijn gevoel en van daaruit zingen”.

Wat me ook fascineert; je ziet jezelf niet als songwriter.
“Inderdaad. De nummers van het album kreeg ik door. Op een ochtend zette iemand me achter de piano en als vanzelf vloeiden alle nummers van The Light Has Come uit mijn handen en mond. Een schitterende, spirituele ervaring. Ik zie mezelf dus niet echt als songwriter, meer als goede luisteraar. Alle liedjes die ooit geschreven zullen worden zijn er al, ze wachten alleen maar op een goed oor om opgeschreven te worden. Wie of wat die ‘iemand’ is? Sommigen zouden het de Heilige Geest noemen, anderen wellicht Liefde. Welke naam je eraan geeft, is onbelangrijk. Het gevoel erover zegt alles”.

Neda Boin praat bevlogen over haar spiritualiteit. Ze is student van ‘Een Cursus in Wonderen’, een puur non-dualistisch pad dat onderwijst dat louter en alleen liefde de waarheid is. Af en toe duizelt het me tijdens het interview, omdat het lastig is uit te leggen wat Neda allemaal vertelt. Maar het is zeker boeiend en intrigerend. Wil je meer weten: check deze pagina.

Terug naar de muziek. Op wat voor soort events treed je op?
“Vooral spirituele events. In binnen- en buitenland. Ik reisde door Amerika, India, Afrika en Mexico en treedt ook op in gevangenissen, waaronder de door Johnny Cash beroemde San Quentin State Prison. Ik was nooit bang voor de reacties van mijn ouders, familie en vrienden. Die waren allemaal juist fan en ze steunden me. Ik vreesde meer de reactie van de rest van Nederland, de mensen die me hadden leren kennen via bijvoorbeeld mijn Music Matters ambassadeurschap, The Voice en het conservatorium. Maar The Light Has Come werd gekozen tot album van het jaar bij de Rotterdam Music Awards. Ja, daar was ik heel trots op”.

Naar welke muziek luister je zelf?
“Oei, dat is een lastige. Ik ervaar de hele dag muziek. Bij alles wat ik zie en hoor is muziek in mijn hoofd. Licht autistisch ja. Daarom zet ik niet vaak de radio aan of luister nauwelijks via een cd of Spotify naar muziek. Op veel momenten waardeer ik juist de stilte. Maar áls ik luister doe ik dat graag naar India.Arie en soms ook naar reggae, Caribische muziek of hiphop”.

Mensen denken graag in hokjes. Hoe zou je je muziek omschrijven?
“Zeg het maar. Mijn eerste ingeving is hartopeningmuziek, maar dat is niet echt een genre. Pop, soul, new age, klassiek, wereldmuziek, het zit er allemaal een beetje in. Oké, één woord? Doe dan maar gospel.”

Welke rol speelt muziek in je leven?
“Muziek is de krachtigste tool in het leven. Het kan alles doorbreken, zelfs bij mensen met een dikke muur om zich heen. Muziek is de plek waar ik mezelf vind, het is mijn docent ook. Het brengt me een onnoemelijke vreugde”.

Als ik het zo hoor, kijk je met een positief gevoel naar de toekomst.
“Mijn enige doel is om mijn stem volledig over te geven aan de Liefde. Als ik kijk naar wat voor moois er al op m’n pad is gekomen sinds ik ja zei tegen deze cd, dan weet ik dat het het beste is als ik zelf gewoon een stap terug doe, en de leiding overgeef aan de Liefde”.